Η Ρώμη επεκτείνει την κυριαρχία της στις χώρες που είχε κατακτήσει ο Αλέξανδρος. Ο ελληνισμός υποδουλώνεται στη νέα μεγάλη δύναμη, την κατακτά όμως με τον πολιτισμό του. Ο Παπαρρηγόπουλος περιγράφει τη δημιουργική πορεία του ελληνισμού ακόμη και μέσα στη ρωμαϊκή κυριαρχία. Η εμφάνιση του νέου δυναμικού άνδρα της Ιστορίας μας, του Μεγάλου Κωνσταντίνου, οριοθετεί τον χριστιανικό ελληνισμό. Η μεταφορά της πρωτεύουσας του ρωμαϊκού κράτους στην Κωνσταντινούπολη αποτελεί αφετηρία για την ανάπτυξη του μεσαιωνικού ελληνισμού