Δεν είναι τυχαίος ο υπότιτλος του βιβλίου του Σπύρου Μελά: "Η επανάσταση του 1909: έδωσε στο ταπεινωμένο έθνος ηγεσία". Διότι αυτή η παράξενη "Επανάσταση" εκδηλώθηκε μέσα σε ένα ευρύτερο εθνικό πεδίο που έβραζε, βαθιά ταπεινωμένο από την πανωλεθρία του 1897. Σε ένα έθνος το οποίο διψούσε για την υπέρβαση της "Ψωροκώσταινας" και στο οποίο μια ξενόφερτη Αυλή και η "βουλευτική φεουδαρχία" (για να δανειστώ την ορολογία των ίδιων των επαναστατών...) αδυνατούσαν να προσφέρουν την παραμικρή προοπτική. Σε μια χώρα που αγωνιούσε να σταθεί στα πόδια της και να ξεπεράσει τα όρια της. Σε μια Ελλάδα που ασφυκτιούσε.