Αρχίζουν οι ιστορικοί χρόνοι, και το ελληνικό έθνος σχηματοποιείται στους χώρους από τον Όλυμπο ως και την Πελοπόννησο. Η κάθοδος των Ηρακλειδών δημιουργεί νέα κατάσταση πραγμάτων. Γεννιούνται και στερεώνονται τα κράτη της Σπάρτης και της Αθήνας, που θα σημαδέψουν ανεξίτηλα την ιστορία του ελληνικού έθνους - με τους νόμους του Λυκούργου μπαίνουν στην ιστορία οι Λακεδαιμόνιοι, με τους νόμους του Σόλωνα οι Αθηναίοι. Ο ελληνισμός αρχίζει να απλώνεται στη Μικρά Ασία και η ηθική ενότητα του έθνους συντηρεί την παγκόσμια ύπαρξή του - αντίθετα με την πολιτική ενότητα που ποτέ δεν κατορθώθηκε. Τα πρώτα δείγματα της αντίθεσης και της πάλης ανάμεσα στον ασιατικό και στον ελληνικό κόσμο προμηνύουν τη μεγάλη σύγκρουση των περσικών πολέμων.