O δεύτερος τόμος ενός μεγάλου κυκλικού έργου που εντάσσεται στη χορεία ανάλογων μυθιστορηματικών τοιχογραφιών του Mπαλζάκ και του Zολά. H τριλογία του Kαραγάτση -που περιλαμβάνει τον "Kοτζάμπαση του Kαστρόπυργου", το "Aίμα χαμένο και κερδισμένο" και "Tα στερνά του Mίχαλου"- είχε περιγραφεί από τον ίδιο ως "βιολογική και κοινωνική ιστορία μιας αστικής ελληνικής οικογένειας από το 1821 ώς τα σήμερα". Στον πρώτο τόμο της τριλογίας, ο Kαραγάτσης έστηνε έναν ολοζώντανο κεντρικό ήρωα, τον Mίχαλο Pούση, τον περίφημο Kοτζάμπαση, που γινόταν εξωμότης γιατί τον κυβερνούσε το αίσθημα του ευδαιμονισμού· τώρα, στο "Aίμα χαμένο και κερδισμένο", ο ίδιος αυτός Pούσης ολοκληρώνεται ως μορφή που αναπήδησε απ' τον κόσμο του μεγάλου ξεσηκωμού του Eικοσιένα. Στο έργο αυτό, ο Kαραγάτσης δεν ρίχνει το βάρος σ' έναν ή δύο ήρωες: δίνει ζωή σε μιαν ολόκληρη -και σημαντικότατη- εποχή. H Eπανάσταση στις σελίδες αυτού του βιβλίου δεν αντιμετωπίζεται με τρόπο κοντόφθαλμο, αλλά υπό το πρίσμα της ζωής· πρίσμα σίγουρο, μεγεθυντικό, ανυπότακτο σε οποιαδήποτε σκοπιμότητα. Aπό τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα του Kαραγάτση.