Η «Ψυχούλα» γίνεται λάβαρο στα χέρια του Τολστόι ενάντια στο κύμα της γυναικείας χειραφέτησης που τράνταζε ζωηρά την Ευρώπη των αρχών του αιώνα. Τον συγκινεί η φυσική ιδιότητα της Όλιας ν αγαπά μέσα από το γελαστικό τσεχωφικό πρίσμα της εναλλαγής των συζύγων, ο ένας χειρότερος από τον άλλον: «Ο συγγραφέας τη βάζει ν αγαπήσει τον γελοίο Κούκιν, τον ασήμαντο ξυλέμπορο και τον δυσάρεστο κτηνίατρο, αλλά η αγάπη δεν είναι λιγότερο ιερή, είτε αντικείμενό της είναι ένας Κούκιν είτε ένας Σπινόζα, ένας Πασκάλ, ένας Σίλλερ, είτε το αντικείμενό της αλλάζει γρήγορα, όσο στην περίπτωση της Ψυχούλας είτε παραμένει το ίδιο για μια ολόκληρη ζωή».