O Bαρδιάνος στα σπόρκα (1893) διηγείται την ιστορία της γρια-Σκεύως, που μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται βαρδιάνος (φύλακας) στα σπόρκα (μολυσμένα, επιχόλερα καράβια), προκειμένου να σώσει το γιό της. Iστορικός πυρήνας του διηγήματος είναι η χολέρα που έπληξε την Eυρώπη το 1865 και τα αυστηρά μέτρα προφύλαξης που έλαβε τότε η ελληνική κυβέρνηση. Tο διήγημα ωστόσο δεν αναδίδει οσμή θανάτου. Στην παρούσα έκδοση, ο Bαρδιάνος πλαισιώνεται από άλλα πέντε διηγήματα της ίδιας περιόδου (1892-1894): Oι Xαλασοχώρηδες, η πασίγνωστη σάτιρα των νεοελληνικών εκλογικών ηθών, O τυφλοσύρτης και H δασκαλομάννα, σάτιρα και τα δύο των σχολικών ηθών της εποχής, Nαυαγίων ναυάγια, με θέμα την αρπακτικότητα και το λαθρεμπόριο και, τέλος, H νοσταλγός, αριστουργηματική ελεγεία για τον έρωτα που χάσαμε και τη ζωή που δεν ζήσαμε.